Kısır en mücver, de twee gerechten die we gaan bereiden in de komende Turkse Taalkeuken, zijn erg populair in de Turkse keuken – vooral tijdens de traditionele vrouwenbijeenkomsten genaamd Altın Günü (Gouden Dag). In dit blog lees je meer over deze traditie, het verhaal erachter en hoe het eruitziet.
Wat is Altın Günü?
Altın Günü is een traditionele bijeenkomst van vrouwen in Turkije, waar de vrouwen omstebeurt bij elkaar komen en eten, drinken, praten en dansen. Het wordt meestal ’s middags gehouden en duurt enkele uren. Waarom het Gouden Dag heet? Van de gasten wordt verwacht dat ze een gouden muntje meebrengen voor de gastvrouw – daarover later meer.
Wat gebeurt er tijdens zo’n sessie?
Voor Turkse begrippen weinig bijzonders (afgezien van de munten). De gastvrouw verwent haar gasten met een ruime keuze aan eten, thee en koffie. Er worden complimenten over de gerechten en ideeën voor recepten uitgewisseld, en de gasten bespreken wat er gaande is in hun leven, gezin en werk. Er wordt veel gelachen, en de ruimte wordt meestal gevuld met warmte en positiviteit – en huilende kinderen :’). Er wordt weleens een traantje weggepinkt, maar dat is allemaal oké. Meestal wordt er afgesloten met göbek atmak (dansen, maar letterlijk: ‘buiken gooien’).
En hoe zit het nou met die munten?
Een van de redenen om mee te doen aan zo’n sessie is geld besparen. Vrouwen doen ook mee omdat ze geld nodig hebben, bijvoorbeeld omdat ze een auto willen kopen, hun huis renoveren, de schoolkosten van hun kind willen betalen of hun schulden (of die van hun man) willen aflossen. Of omdat ze huisvrouw zijn zonder vast inkomen, of haar gezin financiële problemen heeft; het vormt een goed alternatief als ze geen lening kunnen afsluiten bij een bank, of zich er niet prettig bij voelen om bij iemand iets te lenen.
Een ander motief is om gewoon te socializen, de traditie levend te willen houden en/of je zussen die in financiële nood verkeren te steunen, jullie banden te versterken en solidariteit te tonen.
Hoe gaat het in z’n werk?
Zodra er genoeg vrouwen willen meenemen (betrouwbaarheid is een must!), trekken ze loten om te beslissen wie wanneer de gastvrouw wordt. Als je verlegen om geld zit, kun je vriendelijk verzoeken om als eerste aan de beurt te zijn. Bij een groep van twaalf vrouwen zijn er dus twaalf sessies en krijgt elke gastvrouw elf munten als ze aan de beurt is.
De sessie vindt idealiter één keer per maand plaats. De gastvrouw bereidt een ruime keuze aan gerechten voor de gasten. Ze komen bij toerbeurt op regelmatige tijdstippen bijeen zoals afgesproken en als de laatste gastvrouw aan de beurt is geweest, staan ze weer gelijk qua munten. In wezen verliest niemand ook maar een cent – afhankelijk van de stabiliteit van de economie – maar krijgt iedereen in ieder geval een keer een groot bedrag. Hoewel het geschenk traditioneel een gouden munt is, kan het ook in Turkse lira of andere valuta zijn.
Wat eten ze?
Meestal worden er mezze, pasteitjes, salades, koekjes en cakes geserveerd. Een traditioneel menu is er niet echt, maar het zou niet overdreven zijn om te zeggen dat kısır en mücver vrijwel altijd op tafel staan – de gerechten die we ook op 1 april gaan klaarmaken. Munten zijn deze keer niet nodig, maar vergeet je apron (schort) niet mee te nemen!
Altın Gün is ook de naam van een Amsterdamse band die Turkse (psychedelische) muziek maakt. Zit daar een verband tussen?
Ik heb geen bewijs gevonden dat dit zo is, maar de naam kan inderdaad geïnspireerd zijn door deze Turkse traditie. Een andere mogelijkheid is dat de naam verwijst naar de gouden dagen van de Turkse muziek. Laten we hoe dan ook een shout-out geven aan de eerste gün teyzeleri (‘tantes’ van de Gouden Dag) die dit organiseerden en bleven organiseren, met deze videoclip van Altın Gün: